Giriş
Günümüz dünyasında, internet ortamında kişilerin veya şirketlerin, itibarını zedeleyecek yanlış bilgilerin çok fazladır. Ve bunlarla mücadele için mağdur olan kişilerin doğru bilgilere ve yönlendirmelere sahip olmamasından dolayı bu itibar zedeleyen bilgilerin varlığı internet ortamında devam etmektedir.
Bunun yanı sıra kişilerin itibarını zedelemese bile içeriği bakımından suç unsuru barından birtakım yazı veya görsellerin de internetten kaldırılması gerekmektedir.
İnternetteki olumsuz haberlerle mücadele için en önemli yol erişimin engellenmesi talebidir.
Erişimin Engellenmesi Talebi Nedir?
Erişimin engellenmesi talebi, teknik anlatımı ile IP adresinden erişimin engellenmesi veya içeriğin URL’sine erişimin engellenmesi veya benzeri yöntemler ile mümkündür.
Erişimin engellenmesi, birazdan detaylarına değineceğimiz gibi Cumhuriyet savcılığından, sulh ceza hakiminden veya dava görülüyorsa mahkemeden talep edilebilir.
Erişimin Engellenmesi Ne Zaman Talep Edilir?
Erişimin engellenmesi talebi, o hukuka aykırı yazının internette durduğu sürece hak ihlali yaratmaya devam etmesi sebebiyle her zaman talep edilebilir.
Hangi İçerikler Hak İhlali Yaratır?
Öncelikle kanunda net bir şekilde belirtilen ve ciddi suç ve hak ihlali durumlarını oluşturan ve yeteri kadar şüphe oluşması durumunda kaldırılması gereken hususlara bakarsak;
- İntihara yönlendirme
- Çocukların cinsel istismarı
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma
- Sağlık için tehlikeli madde temini
- Müstehcenlik
- Fuhuş
- Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama
- Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar
Yukarıda sayılan suçlar görüldüğü gibi ciddi suçlardır ve bu sebeple yeterli şüphe ile erişimin engellenmesi kararı verilir.
Bunların dışında daha çok ihtilaf yaratan ve kafa karıştıran kısım ise;
- Kişilerin veya şirketlerin özel bilgilerini içeren yazı ve görsellere erişimin engellenmesi talepleri
- Unutulma hakkına dayanan erişimin engellenmesi talepleri
- Telif hakkı ve benzeri durumlar için erişim engellenmesinin talepleri
- Kişilik haklarına saldırı durumunda erişimin engellenmesinin talep edilmesi
Bu durumlar söz konusu olduğunda, istenilen sonucun alınması için sebepleri ve amaçları iyi açıklanmış ve özellikle bir avukata danışılmış dilekçeler ile mümkün olabilmektedir.
Çünkü her ne kadar hakkınızda olumsuz bir yazı veya görsel söz konusu olsa da bu durumun hak ihlali yarattığı iyi anlatılıp ispatlanamazsa, anayasal hak olan haberleşme özgürlüğü veya basın özgürlüğü gibi sebeplerle talebiniz yüksek ihtimalle kabul edilmez.
Erişimin Engellenmesi Nereden Talep Edilebilir?
- Mahkeme
Erişimin engellenmesi talebi, söz konusu olumsuz içerik veya görsel için görülen bir dava olması halinde, bu davaya bakan mahkeme tarafından talep edilir.
- Cumhuriyet Savcısı
Henüz bir dava bulunmuyor ve savcılık tarafından soruşturma süreci söz konusuysa erişimin engellenmesi talebi soruşturmayı yapan savcılıktan talep edilir. Bu durumda savcı talebi Sulh Ceza Hakimine iletir ve Sulh Ceza Hâkimi 24 saat içinde kararını verir. Acil bir durum olması durumunda Cumhuriyet Savcılığının kendisi karar verebilir.
- Sulh Ceza Hakimliği
Herhangi bir soruşturma ve davanın olmaması durumunda erişimin engellenmesi talebi sulh ceza hakiminden talep edilebilir. Sulh Ceza Hâkimi 24 saat içinde karar vermek zorundadır.
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Başkanlığı (BTK)
Özellikle Şirketlerin ve çalışanlarının veya kişilerin özel hayatlarının gizliliğinin ihlal edilmesi durumunda doğrudan BTK kurumuna başvurarak içeriğe erişimin engellenmesi talebinde bulunulabilir. Bu durumda BTK, Erişim sağlayıcıları Birliğine talebi iletir ve birlik, 4 saat içinde talebi yerine getirir.
Acil durumların söz konusu olduğu zamanlarda BTK direkt söz konusu siteye veya içeriğe erişimi engelleyebilir.
Erişimin Engellenmesi Talebinin Sonucu
- Erişimin Engellenmesi Talebinin Kabul Edilmesi
Erişimin engellenmesi talebinin kabul edilmesi durumunda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından 4 saat içinde söz konusu URL’lere erişim engellenir.
- Erişimin Engellenmesi Talebinin Reddedilmesi
Sulh Ceza Hâkimi tarafından Erişimin engellenmesi talebinin Reddedilmesi durumunda, 7 gün içerisinden kararı veren sulh ceza hakiminden bir sonraki hakimliğe itirazda bulunulabilir. (Örneğin 4. Sulh Ceza Hâkimi talebi reddetmişse, 5. Sulh Ceza Hakimliğine itirazda bulunacağız.)
Davanın görülmesi sırasında erişimin engellenmesi talebinin reddedilmesi durumunda, şu 3 farklı durumda itiraz merci değişiklik gösterir;
- Erişimin engellenmesi talebinin reddini Sulh Ceza Hâkimi vermişse, itiraz mercii Asliye Ceza Mahkemesidir.
- Erişimin engellenmesi talebinin reddini Asliye Ceza Mahkemesi vermişse itiraz mercii Ağır Ceza Mahkemesidir.
- Erişimin engellenmesi talebinin reddini Ağır Ceza Mahkemesi vermişse, kendisinden sonra gelen Ağır Ceza Mahkemesi itiraz merciidir. (Örneğin, 2. Ağır Ceza Mahkemesinin verdiği red kararına 3. Ağır Ceza Mahkemesinde itiraz edilir.
